Өндіріс орындарында шикізаттан алдын ала өңдеуден өткен, өнім өндіру үшін дайындалған заттар немесе заттардың қосын­ дысы.

қосалқы материал — вспомогательный материал материал шығыстары — материальные издержки материалдар мен шикізаттарды үнемдеу — экономия материалов и сырья материалдарды сыныптау — классификация материалов материалды бағалау әдісі — метод оценки материала материалды ревизиялау — ревизия материалов материалды үнемдейтін технологиялар — материалосберегающие технологии материалды-жауапты тұлға — материально-ответственное лицо материалдық активтер — материальные активы материалдық әл-ауқат — материальное благосостояние материалдық босалқы қорлар — материальные запасы материалдық емес активтер — нематериальные активы материалдық жауапкершілік — материальная ответственность материалдық затбелгі — материальный ярлык материалдық зиян — материальный ущерб материалдық көмек — материальная помощь материалдық көтермелеу — материальное стимулирование материалдық құндылықтар — материальные ценности материалдық өндіріс аясы — сфера материального производства материалдық ресурстар — материальные ресурсы материалдық-техникалық қамтамасыз ету — материально- техническое обеспечение негізгі материал — основной материал

Бірнеше мемлекеттер мен елдер арасындағы экономикалық, саяси, мәдени байланыстарға қатысты ұғым

халықаралық байланыстар — международные отношения халықаралық валюта қатынастары — международные валютные отношения халықаралық валюта өлшемі — международные валютные единицы халықаралық есептесу — международные расчёты халықаралық кредит қатынастарын реттеу — регулирование международных кредитных отношений халықаралық лизинг — международный лизинг халықаралық маркетинг — международный маркетинг халықаралық сауда — международная торговля халықаралық саудадағы кепілдікті мерзім — гарантийный срок в международной торговле халықаралық төлем қаражаты — международные платёжные средства

Ірі, көлемді, ауқымды емес.

ұсақ акционер — мелкий акционер ұсақ көтерме сауда — мелкая оптовая торговля ұсақ өндіріс — мелкое производство ұсақ өнеркәсіп — мелкое предприятие үлес ұсақ тауарлы құрылым — мелкотоварный уклад ұсақ шаруа қожалығы — мелкое крестьянское хозяйство ұсақ шаруашылық — мелкое хозяйство ұсақтау — размен

Маңызды және жауапты шешімдер қабылдау арқылы өндіріс­ ті басқару үдерістерін жүзеге асыратын кәсіби білікті маман.

менеджердің міндеттері — обязанности менеджера сатылым бойынша менеджер — менеджер по продажам туризм бойынша менеджер — менеджер по туризму персонал бойынша менеджер — менеджер по персоналу офис-менеджер — офис-менеджер менеджерге қойылатын талаптар — требования к менеджеру

ағыл. management Өзара мазмұндас бірнеше анықтамасы бар: 1) компания дамуының жағымды динамикасына қол жеткізу үшін менеджер­ дің қызметкерлер тобын басқаруы; 2)табысты көбейту, өндірістің қызметін тиімді ету мақсаттарында зияткерлік, қаржылық, шикі­ зат, материалдық ресурстарды басқара білу өнері; 3) кәсіпорын­ ның, ұйымның, фирманың дамуын жоспарлауға, жүзеге асыруға бағытталған, елеулі табыс табу, кәсіпорынды басқарудың тұрақ­ ты жүйесін қалыптастыру көзделетін қазіргі экономика ғылымы­ ның негізгі бағыттарының бірі; 4) қазіргі нарық жағдайын жіті аңғара білетін икемді, тапқыр, бәсекеге қабілетті басқару жүйесі; 5) әлеуметтік ұйымдастыруды зерделеуге бағытталған әлеумет­ тік ғылым, академиялық пән.

ақпараттық менеджмент — информационный менеджмент инвестициялық менеджмент — инвестиционный менеджмент қаржылық менеджмент — финансовый менеджмент стратегиялық менеджмент — стратегический менеджмент тәуекел- менеджмент — риск-менеджмент

Кәсіпкер қызметінде белгілі бір мекенге, аймаққа, ауданға қатысты іс­қимылға байланысты мағынада қолданылады.

жергілікті атқарушы орган — местный исполнительный орган жергілікті бюджет — местный бюджет жергілікті бюджеттік бағдарламалар — местные бюджетные программы жергілікті жұмыс күші — местная рабочая сила жергілікті кешенді талдау — местный комплексный анализ жергілікті мемлекеттік басқару — местное государственное управление жергілікті өзін-өзі басқару органдары — органы местного самоуправления жергілікті өкілді орган — местный представительный орган жергілікті өнеркәсіп — местная промышленность жергілікті салық — местный налог

Бір жылдың он екіден бір бөлігі; Айдың Жерді айналуы­ на байланысты уақыт өлшемінің бірлігі. Жоспарланған жұмыс бойынша, әдетте, ай сайын есеп қорытындыланады.

ай бойы — в течение месяца ай сайын — каждый месяц ай сайын есеп беру — составить / сделать ежемесячный отчёт ай сайынғы есеп — ежемесячный отчёт айдың басында — в начале месяца айдың ортасында — в середине месяца айдың соңында — в конце месяца алдағы / келесi айға жоспарлау — планировать на будущий / следующий месяц алдағы ай — следующий / будущий месяц бiр ай — один месяц бiр айдың iшiнде — в течение одного месяца бір айға жоспарлау — планировать на один месяц жазғы ай — летний месяц көктемгi ай — весенний месяц күзгi ай — осенний месяц қаңтар / наурыз / маусым / қыргүйек / желтоқсан айы — январь / март / июнь / сентябрь / декабрь месяц қысқы ай — зимний месяц өткен ай — прошлый месяц өткен айда — в прошлом месяце

Бір айға тең уақыт бөлшегі, бұл мерзімде қоғамдық науқан­ дар ұйымдастырылады. 2. Ауызша әдеби тілде бұл сөз «еңбекақы» мағынасында да қолданылады

айлық — месячный / месячный оклад / месячник айлық алу — получить оклад (за месяц) айлық есеп — месячный отчёт айлық өткізу — проводить месячник бiр айлық демалыс — месячный отпуск

Әр жыл сайын күтілетін инфляцияның көлемі ескеріле оты­ рып, бюджетті жоспарлауда есептелетін, зейнетақы, жәрдемақы және өзге де әлеуметтік төлемдерді төлеуде пайдаланылатын көрсеткіш.

айлық есептік көрсеткіш бойынша — по месячному расчётному показателю

Атқарылған жұмысының жоғары сапасы үшін немесе жұ­ мыстың айрықша күрделі жағдайларына байланысты қызмет­ кердің жалақысына қосылатын қосымша төлемақы. Үстемеақы тағайындаудың мақсаты — қызметкердің нақты сіңірген еңбегі, жағымды мінездемесі ескеріле отырып, оны әрі қарай өзінің кәсіби біліктілігін жетілдіруге, жақсы жұмыс істеуге ынталан­ дыру. Қазақстан Республикасында үстемеақы ғылыми дәрежесі, тілдерді меңгеру деңгейі үшін белгіленген. Ескеретін жайт — экологиялық жағдайы нашар аймақтардың тұрғындарына немесе вахталық әдіспен жұмыс істейтіндерге берілетін үстемеақының заңнамалық түсініктемесі басқаша мазмұнға ие.

үстемеақы алу — получить надбавку үстемеақы белгілеу — определить надбавку үстемеақы мөлшері — размер надбавки үстемеақы сұрау — просить надбавку үстемеақы тағайындау — установить / назначить надбавку